Kaszëbsczi Institut je stowôrą lëdzy nôùczi, dzejającą we Gduńskù òd 1996 r. Zrzeszô wicy jak 150 lëdzy przédno z trzëgardowégò i z pòmòrsczégò (Słëpskò, Torń, Szczecëno, Bëdgòszcz) akademicczégò òkrãżô, ale téż z jinëch òstrzódków w Pòlsce (Warszawa, Pòznań, Kraków, Òlsztin, Wrocłôw itd.) i zeza grańcë (Kanada, Duńskô, Estoniô, Czeskô, Niemcë, Japóńskô).
Spòdlowim zadanim Institutu je òrganizowanié badérnëch robòtów nad Kaszëbama i rozkòscérzanié jich brzadu, zbògacywanié i rozwijanié kaszëbskò-pòmòrsczi rësznotë, integrowanié kaszëbsczégò nôùkòwégò òkrãżô i robòta dlô jegò rozwiju.
Kaszëbsczi Institut je nôwôżniészą nôùkòwą institucją, jakô zajimô sã kaszëbską témizną. W ùróbkù KI je m.jin. wnet 300 pùblikacjów, westrzód chtërnëch dërżeniowi znaczënk dlô zbadérowaniô i ùdokùmentowaniô kaszëbsczi kùlturë mają m.jin.
- Historia Kaszubów w dziejach Pomorza (tomë I, III-V) òbjimającô cząd òd strzédnëch wieków do dzysdniowòscë (wëd. 2019),
- Gniazdo Gryfa. Słownik kaszubskich symboli, pamięci i tradycji kultury (wëd. 2020),
- seriô Biblioteka Kaszëbsczich Pisarzów (òd 2007 r. ùkôzało sã szesnôsce tomów klasycznëch lëteracczich tekstów w kaszëbsczim jãzëkù òbrobionëch nôùkòwò),
- wicy jak dwadzesce tomów nôùkòwégò rocznika „Acta Cassubiana”, w jaczim nié leno są pùblikòwóné tekstë ò Kaszëbach, ale w jaczim je téż sztôłtowóny nôùkòwi kaszëbsczi jãzëk,
- cziledzesąt nôùkòwëch mònografiów w òbrëmim rozmajitëch nôùkòwëch discyplinów (w tim téż w kaszëbsczim jãzëkù),
- dwajãzëkòwô seriô pòd zbiérnym titlã „Vademecum”, jakô prezentëje na atrakcyjny i przëstãpny ôrt nôwôżniészé sprawë tikającé sã Kaszëb, np. jãzëk, historiã, lëteraturã, dzysdniową kaszëbską kùlturã, kaszëbską rësznotã, Kaszëbów w cządze transfòrmacje pò 1989 r., kaszëbsczi teater, rodã Kaszëb,
- nôùkòwé biografie nôwôżniészich pòstacjów w kaszëbsczi rësznoce i kùlturze (np. Aleksander Majkòwsczi, Jón Karnowsczi, Frãcyszk Sãdzëcczi, ks. Józef Wrëcza, Bernat Szczãsny etc.)
Òkòma te Kaszëbsczi Institut realizëje rozmajité badérné projektë, òrganizëje kònferencje, seminaria i debatë, co trzë lata przëznôwô prestiżową nôùkòwą Nôdgrodã m. Gerata Labùdë. Do te mòcno wspiérô edukacjowé dzejania, a nôleżnicë KI mają ùdzél w rozwijaniu czerënkù kaszëbskô etnofilologiô na Gduńsczim Ùniwersytece, są òrganizatorama i wëkłôdowcama na pòdiplomòwëch sztudiach dlô szkólnëch, prowadzą zajmë dlô szkólnëch np. w Kaszëbsczim Lëdowim Ùniwersytece etc.
Baro wôżnym dzélã, téż wôżnym dlô samòwiédzë i aùtoidentifikacje Kaszëbów, a téż biôtczi z pòczëcym kùlturowi niższoscë, są dzejania rozkòscérzającé wiédzã ò Kaszëbach w Pòlsce i za ji grańcama. Wespółrobòta z wszelejaczima akademicczima òkrãżama i nié blós brzadëje wielnyma pùblikacjama ò Kaszëbach, jich jãzëkù, kaszëbsczi edukacje, dzysdniowi kùlturze etc.
