Pierwszy kaszubski portal informacyjny został założony przez S. Gepperta w 2001 r. Początkowo jego nazwa brzmiała „Zasoby Kaszubsko-Pomorskie”. Udostępniał m.in. artykuły naukowe, bibliografię, materiały ilustracyjne. W 2006 r. nazwa została zmieniona na Naszekaszuby.pl, a działalność poszerzona. Jednym z jego istotnych elementów było forum dyskusyjne. To tam powstała inicjatywa obchodzenia Dnia Jedności Kaszubów. Od 2010 r. portal prowadziło Wydawnictwo Region, a w 2013 r. przejęło je stowarzyszenie Kaszëbskô Jednota, posiadające stronę Kaszebsko.com.
Również w 2001 r. powstała strona Kaszubia.com, zawierająca m.in. informacje o języku kaszubskim, pisarzach, kulturze, geografii i historii Kaszub. Stworzył ją M. Kwidziński. Funkcjonowała w kilku językach. W 2002 r. jako jej podstronę dodano „Czetnicę”, która od 2007 r. zaczęła działać jako osobna strona (www.czetnica.org). Znajdowały się tam utwory literackie w języku kaszubskim – zarówno te, które oryginalnie w nim powstały, jak i tłumaczenia z innych języków. W 2004 r. D.-V. Paždjerski założył „Rastko Kaszuby”, jeden z regionalnych ośrodków Projektu Rastko. Strona udostępnia naukowe i literackie materiały związane z Kaszubami.
W 2005 r. powstała strona Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego (www.kaszubi.pl), która obecnie stanowi sieć samą w sobie. Poza informowaniem m.in. o bieżących i nadchodzących wydarzeniach istotnych dla środowiska kaszubskiego, odsyła do podstron poszczególnych oddziałów ZKP, Akademii Bajki (→ bajki i baśnie), Skarbnicy Kaszubskiej (jest to portal przeznaczony przede wszystkim dla nauczycieli języka kaszubskiego i osób się go uczących) (→ edukacja) oraz Kaszubskiego Uniwersytetu Ludowego w Wieżycy. Dzięki finansowemu wsparciu Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji powstała powiązana ze stroną ZKP witryna Wirtualne Kaszuby, promująca kulturę kaszubską – w ramach wsparcia wyprodukowano filmy m.in. o: barwach Kaszub, ceramice Neclów, muzeach poszczególnych części Kaszub, Kaszubach w Gdańsku i kaszubskich korzeniach Gdyni, literaturze i słownikach kaszubskich, I. Trojanowskiej, B. Synaku, 50-leciu miesięcznika „Pomerania”. Ideą Wirtualnych Kaszub jest możliwość umieszczania filmów przesyłanych przez wielu użytkowników.
W 2015 r. założono Pismiono.com – stronę początkowo związaną z pismem o kulturze kaszubskiej „Skra”, która po likwidacji pisma zaczęła spełniać jego funkcję, a następnie jej zakres uległ rozszerzeniu. W 2017 r. powstał portal informacyjny Nëże w języku kaszubskim prowadzony przez K. Kankowską-Filipiak i A. Hebla. Warto wspomnieć także o stronie Instytutu Kaszubskiego czy stronie T. Fopke, na której znajdują się m.in. teksty i melodie wielu kaszubskich utworów muzycznych. Wyróżniają się także kaszubskojęzyczne blogi np. R. Drzeżdżona (Bëlôk – czôrno na biôłim) czy A. Hebla (Przez naju, dlô naju). Powstają kolejne kanały YouTube po kaszubsku, np. „PRO CSB” A. Hebla, „Moje Mulczi” J. i M. Majkowskich oraz facebookowe challenge, np. „Czëtôj dzecóm pò kaszëbskù”. Jak widać z przytoczonych przykładów, w sieci pojawia się coraz więcej propozycji umożliwiających edukację dzieci w języku kaszubskim (poza wspomnianymi warto wymienić m.in. farwnyswiat.pl prowadzony przez A. Majkowską; strona zawiera np. kaszubskojęzyczne filmiki z elementami animacji o zabytkach).
Wiadomości o Kaszubach można znaleźć również na stronach wielu instytucji o profilu edukacyjnym, kulturalnym, medialnym, regionalnym i innych. Warto wspomnieć, że od 2004 r. funkcjonuje Wikipedijô (Wikipedia w języku kaszubskim). Ponadto dostępne są: skrypt, dzięki któremu możliwe jest korzystanie z wybranych witryn internetowych w języku kaszubskim (m.in. Facebooka, który pozwala na tworzenie kaszubskich sieci zainteresowań i drëchów), przeglądarka internetowa Firefox po kaszubsku oraz kaszubskojęzyczna wersja Linuxa. W sieci znaleźć można także internetowe słowniki polsko-kaszubskie, kaszubsko-polskie oraz tłumaczące kaszubski na inne języki. O Kaszubach pisze się nie tylko po polsku i kaszubsku.
Katarzyna Kulikowska
Bibliografia:
- Łuczyński A., Kaszubszczyzna w mediach elektronicznych. Zarys dziejów, „Biuletin Radzëznë Kaszëbsczégò Jãzëka/Biuletyn Rady Języka Kaszubskiego”, 2018, s. 201–222
- Kalinowski D., Literatura kaszubska w Internecie. Wydawnictwa, ugrupowania, twórcy, „Biuletin Radzëznë Kaszëbsczégò Jãzëka/Biuletyn Rady Języka Kaszubskiego”, 2011, s. 220–229
Netografia:
