Kaszubski
kontakt@kaszubopedia.pl
+48 58 346 22 31
Wesprzyj nas
Szukaj

csb

« Powrót do listy haseł

Skrót csb (lub CSB) to kodowe, międzynarodowe znakowanie języka kaszubskiego, por. polski: pol lub pl (w rejestrze Alpha-2). Skrót powstał od łac. słowa Cassubia i należy do międzynarodowego systemu oznaczania języków (rejestr Alpha-3 to ok. 500 takich trzyliterowych kodów), który prowadzi Biblioteka Kongresu USA, delegowana przez Międzynarodową Organizację Standaryzacyjną ISO (International Organization for Standarization). Kod został przydzielony językowi kaszubskiemu 19.05.2003 r. na wniosek serwisu internetowego Zasoby Kaszubsko-Pomorskie (twórca i moderator Stanisław Geppert), późniejsza nazwa: Pomorski Portal Społecznościowy naszekaszuby.pl (→ Dzień Jedności Kaszubów). Przydzielenie międzynarodowego oznakowania miało przede wszystkim znaczenie techniczne, ale oprócz tego umocniło indywidualny status języka kaszubskiego, dotąd wymienianego w normie ISO 639-2 jako „inne języki słowiańskie” – sla.

Il. 1.

Pierwsze oznaczenie csb zostało użyte w 1994 r. w tzw. KS-fontach – czcionkach zawierających wszystkie kaszubskie znaki, przygotowanych przez S. Gepperta na użytek miesięcznika „Pomerania”. W międzyczasie pojawiło się w użyciu sporo innych oznaczeń tworzonych przez różnych autorów, a opracowanie układu kaszubskiej klawiatury czy edytora tekstu wymagały, aby przyjęty kod nie kolidował z kodem innego języka. Ekspansja elektronicznych sposobów komunikacji przełomu wieków wymusiła wprowadzenie globalnego jednolitego oznaczenia źródeł danych. Norma ISO 639 powstała w pierwszym rzędzie na użytek bibliotekarstwa i archiwistyki, ale z czasem objęła inne dziedziny, w których konieczne było systematyzowanie dokumentów napisanych w różnych językach. Standaryzacja oznaczenia kaszubskiego stała się szczególnie przydatna w katalogowaniu i wyszukiwaniu dokumentów kaszubskojęzycznych w systemach informatycznych i na stronach internetowych.

W 2006 r. układ klawiatury kaszubskiej dodano – po zgłoszeniu do freedesktop.org przez tłumaczy kaszubskiego Linuxa M. Kwidzińskiego, M. Ostrowskiego i J. Hinza – do dostępnych klawiatur systemowych. Został uruchomiony portal linuxcsb.org. Język kaszubski trafił na stałe do najbardziej popularnej wersji Linuxa, do otwartego systemu operacyjnego Ubuntu, tzn. w czasie instalacji systemu na swoim komputerze można wprost wybrać język kaszubski i kaszubską klawiaturę. Klawiaturę na systemy Microsoft Windows lub Mac OS można pobrać ze stron www.kaszubi.pl albo pl.kaszubia.com. Pakiety można również ściągnąć z archiwalnych stron www.linuxcsb.org – tam też znajduje się słowniczek kaszubskich terminów informatycznych (por. Uchwała w sprawie stosowania kaszubskich terminów i pojęć informatycznych, Biuletyn RJK, 2009). M. Kwidziński, archiwizując stronę, napisał: „Przez te lata ùdało nama sã pòkazac, że jeżlë sã le chce, to mòże w mało lëdzy stolemną kaszëbską ùdbã zrëszëc ë ùsadzëc, w tim dwa òbrazë ISO wëdôwków kaszëbsczégò Live-Linuksa (…) Z prostégò felënkù czasu ma nie bëlë w dwùch lëdzy w sztãdze ti ùdbë dali cygnąc. Nôdzeja na to, że chtos bãdze przë tim chcôł wespółrobic, ùmarła z czasã. Tak to móm pò szesc latach zamkłé kaszëbsczé starnë wspiarcô dlô ôpen ùdbów, w tim Linuksa, òstôwiając czëtińcóm archiwa tegò, co w tim czasu bëło tuwò lós”.

Il. 2.

Il. 3. Okładki 18-stronicowej broszurki, wydanie z roku 2021 i 2012

Z czasem skrót csb zaczął być identyfikowany w przestrzeni publicznej: pojawił się na różnych emblematach lub etykietach (naklejki samochodowe, nadruki na koszulkach i in.). Wykorzystała go też prywatna regionalna stacja telewizyjna CSB TV (2010–2012, twórcą i szefem stacji był A. Jabłoński) i prywatna szkoła i przedszkole Deja CSB (2018) w Redzie.

Justyna Pomierska

Netografia:

Ikonografia:

  1. Źródło: Instytut Kaszubski
  2. Źródło: Instytut Kaszubski
  3. Źródło: Justyna Pomierska

« Powrót do listy haseł
cookie Korzystając z tej strony zgadzasz się z naszą polityką prywatności. Close